KursBHP - Badanie trzeźwości w zakładzie pracy Data dodania 2020-06-01 20:21:22
Badanie trzeźwości pracowników to temat wielu dyskusji, zarówno wśród pracodawców, jak i osób zatrudnionych. Bez względu na to, jaki jest nasz pogląd na sprawę, w tej sytuacji obowiązują nas przepisy prawa, które uległy zmianie po przyjęciu dyrektywy RODO w 2018 roku.
Koniec z wyrywkowymi kontrolami?
Kiedy 25 maja 2018 roku w życie weszła z pełną mocą dyrektywa RODO, każde z państw członkowskich Unii Europejskiej zostało zobligowane do aktualizacji wielu innych aktów prawnych. W Polsce zmiany dotyczyły m.in. kodeksu pracy, w którym doprecyzowano kwestie związane z przechowywaniem danych pracowniczych szczególnej kategorii. Jedną z nich jest stan zdrowia pracownika, a zdaniem UODO (Urzędu Ochrony Danych Osobowych) badanie trzeźwości jest informacją o stanie zdrowia. Z tego powodu pracodawca nie ma prawa badać pracowników na wyrywki lub w jakikolwiek regularny sposób (np. prewencyjny, przed rozpoczęciem pracy). UODO wykluczyło możliwość takiej kontroli w ramach realizowania przepisów BHP czy interesu pracodawcy. Jednak w ramach dyrektywy RODO w niektórych uzasadnionych przypadkach - po przeprowadzeniu testu równowagi (pomiędzy interesem pracodawcy a wolnością pracownika) - takie kontrole mogą być prawnie uzasadnione. Pracodawca jednak musi je dokładnie udokumentować. Warto przy tym pamiętać, iż nieuzasadnione kontrole są naruszeniem dóbr osobistych pracowników.
Badanie trzeźwości kierowców
Zawodowi kierowcy to jedna z tych grup, której najczęściej dotyczy badanie trzeźwości przed rozpoczęciem pracy. Rozstrzygnięcie kwestii, czy zamontowane w samochodach służbowych alkomaty blokujące możliwość uruchomienia silnika stoją w sprzeczności z prawem, nie jest łatwe. Pracodawca może jak najbardziej wykazać, że nietrzeźwy kierowca stanowi zagrożenie dla interesów jego firmy, ale również dla bezpieczeństwa ogólnego. Nie zmienia to jednak faktu, iż kontrola trzeźwości nie jest w tym wypadku do końca zgodna z dyrektywą RODO, ustawą o wychowaniu w trzeźwości i kodeksem pracy. Jak już stwierdzono powyżej, stan trzeźwości jest daną osobową, którą pracodawca musi mieć prawo gromadzić i przechowywać. Nie jest jeszcze jasne, jak inne postanowienie Unii Europejskiej - w tym obowiązkowy montaż alkomatów w samochodach wszystkich kategorii - zostaną pogodzone z odgórną dyrektywą RODO i jej konsekwencjami.
Podejrzewam, że pracownik jest pod wpływem - co robić?
Jeśli pracodawca, kierownik czy inna osoba upoważniona przez pracodawcę zauważa dziwne zachowanie pracownika lub czuje woń alkoholu w jego obecności, to zgodnie z prawem nie dopuszcza tej osoby do pracy. Następnie istnieją dwie możliwości. Gdy pracownik jest pewny, że w jego organizmie nie znajduje się alkohol, może na własny wniosek poddać się badaniu. Pracodawca natomiast powinien wezwać służby, które mają kompetencje do oceny trzeźwości i poziomu alkoholu we krwi. W przypadku prób oceny trzeźwości zakładowych alkomatem pracownik może odmówić badania w pełni zgodnie z prawem. Pracodawca nie może przymusić go w ramach np. obowiązków pracowniczych zapisanych np. w umowie o pracę. Co istotne, pracownik nie może odmówić badania, gdy wydarzy się wypadek w zakładzie pracy. Wówczas jest ono obligatoryjne i przeprowadza je organ do tego uprawniony na wniosek pracodawcy lub pracownika.
Czy mogę zwolnić dyscyplinarnie pracownika po badaniu trzeźwości w zakładzie pracy?
Dla pracodawców obecność alkoholu w organizmie pracownika jest naturalną przesłanką do zwolnienia dyscyplinarnego. Czy wystarczy samo badanie zakładowym alkomatem? Orzecznictwo w sprawach tego typu wskazuje, że to może być za mało, aby zwolnienie mogło obronić się przed sądem. Dlatego po uzasadnionym badaniu trzeźwości należy wezwać odpowiednie służby, które przebadają pracownika pod kątem występowania alkoholu we krwi - w tym również poprzez jej pobranie. Alkomaty policyjne mają test Głównego Urzędu Miar, co gwarantuje poprawny pomiar. Wynik badania, dodatkowo obowiązkowo potwierdzony wydrukiem pisemnym jest więc wiążący i nie pozostawia żadnych wątpliwości, że pracownik jest nietrzeźwy i można z tego tytułu zwolnić go dyscyplinarnie. Wszelkie przedwczesne ruchy są z punktu widzenia prawa nieuzasadnione.
Czy stażysta musi przechodzić szkolenie BHP?
Co każdy nauczyciel powinien wiedzieć z zakresu BHP?
Jak powinna wyglądać instrukcja BHP?
Udzielanie I pomocy w zakładzie pracy
Szkolenie BHP a działalność jednoosobowa
Jakie elementy powinny się znaleźć w szkoleniu bhp dla lekarzy?
KursBHP - wypadek przy pracy
Ocena ryzyka zawodowego - co to takiego?
Dopuszczenie pracownika do pracy bez szkolenia BHP-konsekwencje dla pracodawcy
Obowiązki pracodawcy w zakresie szkoleń BHP
Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż stanowiskowy
Zmiany w BHP w 2019 i 2020 roku