Masz Pytania? Zadzwoń: +48 698 521 590

Uprawnienia wysokościowe? Co warto o nich wiedzieć?

Uprawnienia wysokościowe? Co warto o nich wiedzieć?

Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów BHP, prace na wysokości zaliczane są do prac szczególnie niebezpiecznych. W związku z tym na pracodawcy spoczywa szereg obowiązków związanych z ich prawidłową organizacją, wśród nich m.in. konieczność skierowania pracownika na badania wysokościowe przed dopuszczeniem do pracy czy zapewnienie instruktażu z zakresu BHP. Wskazane, choć nieobowiązkowe, są także specjalistyczne szkolenia wysokościowe, pozwalające pracownikowi nabyć wiedzę i umiejętności zapewniające bezpieczną pracę na wysokości oraz ograniczające ryzyko upadku z wysokości.

Prace na wysokości - najważniejsze informacje

Pracą na wysokości będzie każda praca, w czasie której różnica poziomów między stanowiskiem a posadzką wynosi 1 m i więcej, o ile miejsce to nie jest zabezpieczone stałymi konstrukcjami zabezpieczającymi przed upadkiem z wysokości lub nie jest osłonięte ze wszystkich stron pełnymi czy oszklonymi ścianami na wysokość 1,5 metra i wyżej. Pracodawca ma obowiązek prowadzić wykaz takich prac, a także na bieżąco go aktualizować, wskazać osoby odpowiedzialne za pełnienie bezpośredniego nadzoru (np. brygadzista, kierownik), zapewnić odpowiednie środki zabezpieczające (organizacyjne i techniczne) i zorganizować pracownikom odpowiedni instruktaż przed wykonaniem prac, określający m.in. kolejność wykonywania zadań i wymagania BHP przy poszczególnych czynnościach.
Do pracy na wysokości można zatrudnić pracownika, który ukończył 18 lat, posiada ważne badania wysokościowe stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na wysokości, ważne szkolenie BHP (w przypadku prac szczególnie niebezpiecznych - ważne 1 rok), został zapoznany z oceną ryzyka zawodowego, wyposażony w środki ochrony indywidualnej i potrafi korzystać z nich w sposób prawidłowy. Wskazane, choć nieobligatoryjne, są również uprawnienia wysokościowe, potwierdzające odbycie specjalistycznego szkolenia wysokościowego.

Badania wysokościowe
Jeszcze do niedawna obowiązek skierowania kandydata do pracy lub pracownika na badania wysokościowe pojawiał się przy pracach powyżej 3 m. Zgodnie z aktualnymi przepisami w tym zakresie, tzn. z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia  z dnia 12 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie Pracy, każdy pracownik, który wykonując swoje obowiązki służbowe będzie pracował na wysokości, tzn. powyżej 1 m, powinien przejść badania wysokościowe. Informację o pracy na wysokości należy zawsze zawrzeć w skierowaniu na badania medycyny pracy.
W jaki sposób przebiegają badania wysokościowe? Lekarz medycyny pracy ocenia ogólny stan zdrowia pracownika, a następnie kieruje go na badania specjalistyczne: okulistyczne, neurologiczne i laryngologiczne z oceną błędnika. Szczególną uwagę zwraca się na narząd równowagi i słuchu, ostrość widzenia, zdolność rozpoznawania barw i oceny odległości, a także na widzenie przestrzenne. Przeciwwskazaniami do pracy na wysokości są m.in. wada wzroku, która wiąże się ze stałym noszeniem okularów, lęk wysokości, nieodpowiedzialność czy zła kondycja fizyczna. Badania wysokościowe dla pracowników w wieku do 25 lat należy wykonywać co 3 lata, w przypadku pracowników pomiędzy 25 a 50 rokiem życia - co 2-3 lata, a dla osób, które ukończyły 50 rok życia - co 1-2 lata. Oczywiście jeżeli lekarz uzna, że pracownik powinien uczestniczyć w profilaktycznych badaniach częściej, może skrócić ww. okresy.

Szkolenia wysokościowe – dla kogo?
Przepisy nie nakładają obowiązku odbycia przez pracownika przed podjęciem pracy specjalistycznych szkoleń wysokościowych (wystarczy instruktaż stanowiskowy i zapoznanie z zasadami korzystania ze stosowanego wyposażenia), z wyjątkiem dostępu alpinistycznego oraz stanowiska montera rusztowań. Jest to jednak niewątpliwie dobra praktyka, zapewniająca bezpieczeństwo, ochronę przed upadkiem i prawidłowy przebieg wykonywanych prac. Wskazane jest, aby szkolenia wysokościowe odbyły osoby pracujące m.in. na dachach płaskich i skośnych, masztach, konstrukcjach czy wysoko usytuowanych powierzchniach, z których upadek mógłby zagrażać życiu.
W szkoleniach wysokościowych powinny wziąć także udział osoby odpowiedzialne za prace na wysokości i pełniące nadzór nad ich prawidłowym przebiegiem, przede wszystkim pracownicy służby BHP, pracodawcy i kierownicy. Właściwa organizacja prac, z zapewnieniem odpowiednich środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed upadkiem z wysokości i bezpośrednim nadzorem jest kluczowa, jeśli chodzi o minimalizowanie ryzyka.

Kurs wysokościowy - dla kogo?

Kursy wysokościowe skierowane są zarówno do osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z pracami na wysokości i chciałyby wykonywać ją w sposób bezpieczny, zgodny z przepisami BHP, jak i dla doświadczonych pracowników, którym zależy na doskonaleniu, usystematyzowaniu dotychczasowej wiedzy i zdobyciu nowych praktcznych umiejętności. Będą to m.in.:

  •     pracownicy ekip budowlanych,
  •     montażyści reklam,
  •     instalatorzy paneli fotowoltaicznych,
  •     konserwatorzy linii energetycznych i telekomunikacyjnych, pracownicy odśnieżający dachy,
  •     pracownicy energetyki,
  •     osoby wykonujące swoje obowiązki w miejscach trudnodostępnych (alpinizm przemysłowy), np. myjące okna na wysokości,
  •     ratownicy,
  •     kaskaderzy.

W zależności od poziomu zaawansowania, kursant może wziąć udział w kursie skierowanym do osób początkujących, jak i w bardziej zaawansowanych szkoleniach wysokościowych, uwzględniających w programie m.in. specjalistyczne techniki linowe, alpinizm przemysłowy czy tzw. dostęp budowlany (czyli praca z rusztowaniami, masztami, podnośnikami czy na dachach).

Jakie umiejętności nabywa uczestnik kursu wysokościowego?
W czasie szkolenia wysokościowego pracownik nabywa wiedzę i umiejętności niezbędne do przeprowadzania prac zgodnie z przepisami i zasadami BHP, z naciskiem przede wszystkim na bezpieczeństwo robót i ochronę przed upadkiem. W zależności od stanowiska są to prace na dachach płaskich oraz o różnym nachyleniu, konstrukcjach typu maszty czy słupy energetyczne, elewacjach budynków, prace z wykorzystaniem podnośników, rusztowań, podestów czy pomostów. Kurs wysokościowy składa się zazwyczaj z części teoretycznej, uwzględniającej przepisy BHP, w szczególności te związane z pracami na wysokości i wymogami względem SOI, a także z części praktycznej. Kursant doskonali umiejętności związane z techniką pracy i z wykorzystaniem specjalnego sprzętu oraz uczy się bezpiecznego, płynnego poruszania z zachowaniem zasad BHP. Aby otrzymać zaświadczenie o ukończeniu kursu wysokościowego, należy zdać egzamin, z reguły teoretyczny i praktyczny.

Po kursie wysokościowym pracownik powinien posiadać wiedzę dotyczącą:

  •     przepisów i zasad BHP dotyczących wykonywanych prac,
  •     praktycznego wykonywania/prowadzenia prac na wysokości,
  •     wyboru, używania oraz kontroli sprzętu do prac wysokościowych,
  •     zagrożeń, jakie występują podczas prac na wysokości,
  •     technik ratowniczych,
  •     zasad asekuracji, zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej.

Podstawa prawna:
1.    Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks Pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm.).
2.    Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z późn. zm. (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r., nr 169, poz. 1650, z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2004 nr 180 poz. 1860) z późn. zm.
3.    Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie Pracy (Dz.U.2020.2131).

 

Zmiany w BHP w 2019 i 2020 roku

Kto może pełnić zadania służby BHP w firmie?

Jakie zasady BHP obowiązują kierowców zawodowych?

Kary dla pracowników za nieprzestrzeganie przepisów BHP

Szkolenie BHP w pracy zdalnej ? Nowe przepisy od 2023 roku

Nowe normy BHP na stanowiskach z monitorem. Co trzeba wiedzieć?

Co oznaczają kolory kasków na budowie?

Kontrola trzeźwości w miejscu pracy

Ergonomia w miejscu pracy - zapobieganie urazom i dolegliwościom

Alkohol w miejscu pracy ? jakie konsekwencje ponosi pracownik?

Praca na wysokości w ujęciu BHP

Wyzwania BHP: ochrona pracowników przed czynnikami rakotwórczymi i mutagenami w pracy 

Czy pracownik z zagranicy ma obowiązek szkolenia BHP?

Szkolenia BHP online dla weterynarzy. Czy warto?

Czy stażysta musi przechodzić szkolenie BHP?

Ocena ryzyka zawodowego - co to takiego?

Szkolenia okresowe BHP dla kierowców - czy można przeprowadzić je w formie online?

Obowiązki, uprawnienia i zadania służby BHP

Odpowiedzialność pracodawcy za zdrowie psychiczne pracowników. Czy pracodawca musi przeciwdziałać stresowi?

Praca asystentki stomatologicznej i szkolenie BHP

Jak zostać inspektorem ds. bhp

Szkolenia bhp a umowy cywilnoprawne

Szkolenia BHP dla pracowników służby zdrowia - co musisz wiedzieć?

Znaczenie szkoleń BHP dla pielęgniarek: co powinny obejmować i jak często się odbywać?

BHP w przemyśle spożywczym ? jak dbać o higienę i bezpieczeństwo produkcji?

Podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy na wysokości. Jak minimalizować ryzyko wypadków?

Czy kursy BHP online się opłacają?

Szkolenia BHP dla nauczycieli i wychowawców. Co powinno zawierać skuteczne szkolenie?

Znaczenie szkoleń z zakresu BHP dla personelu stomatologicznego. Jakie tematy są kluczowe?

Jak wybrać efektywne szkolenie BHP? Testy i materiały interaktywne dla uczestników kursu

Kursy BHP dla pracowników przedszkoli ? co warto wiedzieć?

Wpływ zmian klimatycznych na warunki pracy. Zapowiedź nowelizacji przepisów BHP?

Jak powinna wyglądać instrukcja BHP?

Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż stanowiskowy

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP w czasie pandemii koronawirusa

Normy dźwigania w pracy 2020

Upały, a bhp

Co każdy nauczyciel powinien wiedzieć z zakresu BHP?

Jak wybrać odpowiednią odzież ostrzegawczą?

Nowoczesna platforma BHP

Jakie szkolenia BHP muszą odbyć fizjoterapeuci?

Jak dbać o bezpieczeństwo pracy pracowników sezonowych?

Obowiązki pracodawcy w zakresie szkoleń BHP

Szkolenie okresowe dla służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby

Szkolenie BHP dla lekarza weterynarii - jak przebiega?

Udzielanie I pomocy w zakładzie pracy

BHP na budowie - kluczowe aspekty bezpiecznej pracy na placu budowy

Szkolenia BHP w wersji angielskiej ? kto może z nich skorzystać?

Jakie elementy powinny się znaleźć w szkoleniu bhp dla lekarzy?

Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż ogólny

Ewakuacja - jak przeprowadzić ewakuację zgodnie z zasadami i przepisami bhp oraz ppoż

Wypadki przy pracy na umowę zlecenie

Bezpieczny powrót do pracy w zakładzie w czasie epidemii

Dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. Jakie czynniki go determinują według przepisów BHP?

Rola liderów w promowaniu BHP ? szkolenia dla kadry zarządzającej

Ochrona przeciwpożarowa - jakie obowiązki ma pracodawca? 

Czy instruktaż stanowiskowy jest obowiązkowy?

Praca w ciąży - najważniejsze zasady bhp

Temperatura w miejscu pracy

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej. Jak zadbać o siebie pracując z domu

Wypadki w drodze do i z pracy ? wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć

Dopuszczenie pracownika do pracy bez szkolenia BHP-konsekwencje dla pracodawcy

Bezpieczeństwo w szkole ? jak uchronić uczniów przed zagrożeniami?

Szkolenia BHP online - jak korzystać z e-learningu w edukacji BHP

Profilaktyczna opieka zdrowotna - rodzaje badań lekarskich

Społeczny Inspektor Pracy. Jakie są jego obowiązki i uprawnienia?

Praca zdalna, a bhp

Jakie tematy powinno obejmować szkolenie z BHP dla personelu weterynaryjnego?

Szkolenia okresowe BHP - co jaki czas?

Jakie przepisy BHP obowiązują sprzedawców? Podpowiadamy!

Rola zespołu powypadkowego w miejscu pracy ? kto wchodzi w jego skład i jakie są jego zadania?

Szkolenie BHP a działalność jednoosobowa

Szkolenia BHP dla nauczycieli ? jak często należy je przeprowadzać?

Środki ochrony indywidualnej w świetle przepisów bhp

Szkolenia BHP dla salonów fryzjerskich, salonów kosmetycznych i SPA

5 najczęstszych błędów związanych z BHP i jak ich uniknąć

KursBHP - wypadek przy pracy

KursBHP - Badanie trzeźwości w zakładzie pracy