Dopuszczenie pracownika do pracy bez szkolenia BHP konsekwencje dla pracodawcy Data dodania 2019-08-10 09:36:59
Pracodawca zgodnie z kodeksem pracy jest zobowiązany do zapewnienia odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. Dotyczy to również przeprowadzania cyklicznych szkoleń BHP dla pracowników. Czasami jednak pracodawcy zapominają o tym obowiązku.
Co w związku z tym im grozi? Jakie kary przewiduje wspomniany kodeks pracy?
Podstawy prawne
Zapewnienie odpowiednich warunków BHP przez pracodawcę to jeden z jego podstawowych obowiązków, o którym informuje art. 207 kp. Wynika z niego, iż pracodawca musi “chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki”. Ponadto istotnym elementem zapewniania warunków BHP w zakładzie pracy jest zaznajomienie pracowników z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz organizowanie szkoleń: wstępnych i okresowych. Mówi o tym art. 237, w którym m.in. jednym z obowiązków pracodawcy jest dopuszczanie do pracy tylko osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje oraz wiedzę z zakresu BHP. Zdarza się jednak, że takiego szkolenia pracownik z różnych przyczyn nie odbędzie lub samo szkolenie jest nieważne. Warto uprzednio dopełnić wszystkich obowiązków związanych z ważnością szkolenia nim dojdzie do przykrych konsekwencji.
Kto może przeprowadzać szkolenie BHP?
Ustawodawca w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. (Zobacz aktualne Rozporządzenie) wskazał jednoznacznie, kto może, a kto nie może przeprowadzać szkoleń BHP. Biorąc powyższe pod uwagę, szkolenie może być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Oznacza to, iż do prowadzenia szkoleń nie jest wymagane konkretne wykształcenie. Zamiast tego Ustawodawca mówi o zasobie wiedzy, doświadczeniu zawodowym i przygotowaniu dydaktycznym, które mają zapewnić właściwą realizację programów szkolenia. W związku z nieprecyzyjnym wskazaniem, pracodawcy często sięgają po podmioty, które posiadają uprawnienia do szkoleń BHP, tj. wskazane wyżej jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Szkolenie bhp może również przeprowadzić sam pracodawca, o ile ukończył szkolenie przeznaczone dla pracodawców pełniących funkcję służby BHP i posiada niezbędną wiedzę do przeprowadzenia dla konkretnych stanowisk pracy.
Formy szkoleń
Szkolenia BHP mogą przyjmować różne formy, z których pracodawca może skorzystać. Ustawodawca dopuszcza następujące formy szkoleń bhp:
- Kurs - powinien trwać co najmniej 15 godzin lekcyjnych;
- Seminarium - nie może być krótsze niż 5 godzin lekcyjnych;
- Samokształcenie kierowane (tzw. online, elearning, przez internet) - szkolenie w ramach samokształcenia może zostać przeprowadzone przed komputerem, bez fizycznego udziału pracownika służby BHP. Istotne jednak, aby przygotowaniem takiego kursu zajęła się profesjonalna firma, która posiada odpowiednie doświadczenie oraz wykwalifikowaną kadrę. To coraz popularniejsza forma, nie dotyczy jednak wszystkich grup zawodowych (np. osób pracujących na stanowiskach robotniczych).
Szkolenie bhp kończy się uzyskaniem odpowiedniego zaświadczenia, wydanego zgodnie ze wzorem z Rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzienie bhp - zobacz wzór zaświadczenia. Bez względu na formę, uzyskanie przez pracowników wiedzy z zakresu BHP ma ogromne znaczenie dla kształtowania bezpiecznych warunków pracy, w których ryzyko wypadków jest niższe, a sami pracownicy mogą efektywnie wykonywać swoje obowiązki.
Co grozi pracodawcy za dopuszczenie pracownika bez ważnego szkolenia BHP?
Za kontrolę prawidłowości w zakresie BHP w zakładach pracy odpowiada Państwowa Inspekcja Pracy. To inspektorzy tej instytucji sprawdzają, czy pracodawca przestrzega przepisy prawa. Na ich wniosek należy udostępnić wszelkie informacje (w tym dokumentację), aby umożliwić przeprowadzenie kontroli. Jeżeli ta wykaże, iż do pracy został dopuszczony pracownik bez ważnego szkolenia BHP (szczególnie wstępnego), inspektor PIP ma prawo wystawić mandat oraz nakazać przeprowadzenie szkolenia. Jego wysokość wynieść może od 1000 do 30 000 zł - zgodnie z art 283. § 1. Kodeksu Pracy. Natomiast znowelizowana ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy pozwala na nakładanie dodatkowych kar w przypadku pracodawców, którzy nagminnie łamią przepisy Kodeksu Pracy. Jeśli pracodawca złamie przepisy w ciągu 2 lat od poprzedniego wykroczenia, może zostać ukarany mandatem w wysokości 5000 zł. Jeśli inspektor PIP zdecyduje się skierować sprawę na drogę sądową, to każde kolejne wykroczenie może być karane mandatem w wysokości 50 000 zł, a w przypadku osób prawnych i jednostek nieposiadających osobowości prawnej nawet 200 000 zł.
Co równie istotne, pracodawcy grożą również konsekwencje ze strony pracownika, który uległ wypadkowi (lub zachorował na chorobę zawodową) w wyniku zaniedbania obowiązków BHP ze strony pracodawcy. W tym wypadku pracownik może ubiegać się zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego o:
• odszkodowanie za uszczerbek materialny,
• zadośćuczynienie za uszczerbek niematerialny,
• rentę.
Natomiast w przypadku rażących zaniedbań z tytułu bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawcy grozi, zgodnie z kodeksem karnym do 3 lat pozbawienia wolności.