Masz Pytania? Zadzwoń: +48 698 521 590

Środki ochrony indywidualnej w świetle przepisów bhp

Środki ochrony indywidualnej w świetle przepisów bhp

Środki ochrony indywidualnej wykorzystywane są do ochrony zdrowia i życia pracowników podczas prac, w których nie można uniknąć zagrożeń lub ograniczyć ich przy zastosowaniu środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy. Czym są środki ochrony indywidualnej, jak należy je dobierać i w jaki sposób przeprowadzać ocenę ich zgodności?

Czym są środki ochrony indywidualnej?

Do środków ochrony indywidualnej zalicza się wszystkie środki trzymane bądź noszone przez pracownika, których zadaniem jest ochrona zdrowia i życia przed zagrożeniami oraz czynnikami szkodliwymi lub niebezpiecznymi, występującymi w miejscu pracy.
Najliczniejszą grupę środków ochrony indywidualnej stanowi odzież ochronna, w tym środki ochrony:

  • kończyn (ochraniacze stóp, kolan, łokci, obuwie ochronne),
  • głowy (hełmy ochronne),    
  • słuchu (wkładki - stopery i nauszniki),    
  • układu oddechowego (półmaski, maski przeciwgazowe, kombinezony gazoszczelne, aparaty ODO),
  • środki ochrony przed upadkiem z wysokości (systemy asekuracji, uprzęże).

Zapewnienie należytych środków ochrony indywidualnej stanowi obowiązek pracodawcy nakładany na niego przez przepisy Prawa Pracy, a w szczególności: ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz. 1650, z późn. zm.).

Jak prawidłowo dobierać środki ochrony indywidualnej?

Środki ochrony indywidualnej dobierane są na podstawie ryzyk, zagrożeń i czynników szkodliwych oraz niebezpiecznych, występujących na danym stanowisku pracowniczym. Zgodnie z ogólnymi przepisami BHP, do obowiązków pracodawcy zalicza się organizację pracy oraz stanowisk pracy w sposób ograniczający zagrożenia wypadków i marginalizujący oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia pracowników.
Jeśli jednak niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie ryzyka wypadków i czynników szkodliwych, konieczne jest zastosowanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych, technicznych i środków ochrony zbiorowej, ograniczających wpływ zagrożeń i czynników na zdrowie, a także bezpieczeństwo pracowników. Jeżeli pracodawca nie ma możliwości wprowadzenia ww. rozwiązań, wówczas aby chronić życie i zdrowie pracowników, powinien wprowadzić do stosowania indywidualne zabezpieczenia na stanowiska pracy – tzw. Środki Ochrony Indywidualnej – w skrócie ŚOI.
Dobór środków ochrony indywidualnej powinien być poprzedzony audytem wymienionych czynników, ryzyk i zagrożeń, konsultacją z pracownikami oraz specjalistami BHP. Koniecznym etapem procesu doboru środków ochrony indywidualnej jest ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy i przy wszystkich czynnościach wykonywanych przez pracowników.
W ramach oceny ryzyka zawodowego określa się:

  • zagrożenia i ich źródła,
  • stosowane środki pracy i materiały, 
  • lokalizację stanowiska pracy, 
  • wykonywane czynności i sposoby ich wykonywania,
  • stosowane środki ochrony,
  • potencjalne wypadki i zdarzenia niepożądane w miejscach pracy,
  • wymogi prawne.

Ocena zgodności środków ochrony indywidualnej

Na podstawie przepisów Kodeksu pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, z późn. zm.), pracodawca musi zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania związane z oceną zgodności.
Wymagania dotyczące oceny zgodności określone są w Ustawie o systemie oceny zgodności ( t.j. Dz.U. 2019 poz. 155, z późn. zm.), Ustawie o systemach zgodności i nadzoru rynku (Dz.U. 2019 poz. 544, z późn. zm.)  i Rozporządzeniu unijnym PPER 2016/425/UE. Na ich podstawie środki ochrony indywidualnej powinny zapewniać pracownikowi wystarczającą ochronę przed zidentyfikowanymi zagrożeniami oraz być zaprojektowane i wykonane w sposób, który zapewni odpowiednią ergonomię podczas wykonywania planowanych i określonych w ocenie ryzyka czynności pracowniczych.
Poza tym środki ochrony indywidualnej muszą zapewniać pracownikom łatwość zakładania, powinny być możliwie jak najlżejsze i jednocześnie dostosowane pod kątem wytrzymałości i skuteczności do czynności pracowniczych. Od środków ochrony indywidualnej oczekuje się również dostosowania do fizjonomii użytkownika oraz warunków panujących na stanowisku roboczym.

Słowem podsumowania

Środki ochrony indywidualnej należą do jednej z najważniejszych grup środków ochrony pracowników. Niezapewnienie pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej przez pracodawcę narusza przepisy Kodeksu Pracy oraz może skutkować nałożeniem grzywny, np. podczas kontroli PIP.

Ocenę zgodności środków ochrony indywidualnej szczegółowo opisaliśmy w naszym szkoleniu bhp online dla pracowników inżynieryjno - technicznych.

Czy pracownik z zagranicy ma obowiązek szkolenia BHP?

Ocena ryzyka zawodowego - co to takiego?

Wpływ zmian klimatycznych na warunki pracy. Zapowiedź nowelizacji przepisów BHP?

Czy instruktaż stanowiskowy jest obowiązkowy?

Szkolenie BHP w pracy zdalnej ? Nowe przepisy od 2023 roku

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej. Jak zadbać o siebie pracując z domu

Alkohol w miejscu pracy ? jakie konsekwencje ponosi pracownik?

Udzielanie I pomocy w zakładzie pracy

Kontrola trzeźwości w miejscu pracy

Wyzwania BHP: ochrona pracowników przed czynnikami rakotwórczymi i mutagenami w pracy 

Znaczenie szkoleń z zakresu BHP dla personelu stomatologicznego. Jakie tematy są kluczowe?

Kursy BHP dla pracowników przedszkoli ? co warto wiedzieć?

Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż stanowiskowy

Rola zespołu powypadkowego w miejscu pracy ? kto wchodzi w jego skład i jakie są jego zadania?

Nowe normy BHP na stanowiskach z monitorem. Co trzeba wiedzieć?

Szkolenie BHP a działalność jednoosobowa

Szkolenia BHP dla pracowników służby zdrowia - co musisz wiedzieć?

Praca na wysokości w ujęciu BHP

Rola liderów w promowaniu BHP ? szkolenia dla kadry zarządzającej

Kto może pełnić zadania służby BHP w firmie?

Co oznaczają kolory kasków na budowie?

Upały, a bhp

Szkolenie BHP dla lekarza weterynarii - jak przebiega?

Profilaktyczna opieka zdrowotna - rodzaje badań lekarskich

Podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy na wysokości. Jak minimalizować ryzyko wypadków?

Wypadki przy pracy na umowę zlecenie

Normy dźwigania w pracy 2020

Szkolenia BHP dla nauczycieli i wychowawców. Co powinno zawierać skuteczne szkolenie?

Praca asystentki stomatologicznej i szkolenie BHP

Zmiany w BHP w 2019 i 2020 roku

Nowoczesna platforma BHP

Wypadki w drodze do i z pracy ? wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć

Jakie zasady BHP obowiązują kierowców zawodowych?

Szkolenia okresowe BHP - co jaki czas?

Jak wybrać odpowiednią odzież ostrzegawczą?

Szkolenia BHP dla nauczycieli ? jak często należy je przeprowadzać?

Obowiązki, uprawnienia i zadania służby BHP

Jakie przepisy BHP obowiązują sprzedawców? Podpowiadamy!

Dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. Jakie czynniki go determinują według przepisów BHP?

Szkolenia BHP dla salonów fryzjerskich, salonów kosmetycznych i SPA

Jak zostać inspektorem ds. bhp

Ewakuacja - jak przeprowadzić ewakuację zgodnie z zasadami i przepisami bhp oraz ppoż

Ergonomia w miejscu pracy - zapobieganie urazom i dolegliwościom

Jakie szkolenia BHP muszą odbyć fizjoterapeuci?

Jakie elementy powinny się znaleźć w szkoleniu bhp dla lekarzy?

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP w czasie pandemii koronawirusa

Temperatura w miejscu pracy

Czy kursy BHP online się opłacają?

Jak wybrać efektywne szkolenie BHP? Testy i materiały interaktywne dla uczestników kursu

BHP w przemyśle spożywczym ? jak dbać o higienę i bezpieczeństwo produkcji?

Szkolenia BHP w wersji angielskiej ? kto może z nich skorzystać?

KursBHP - Badanie trzeźwości w zakładzie pracy

Dopuszczenie pracownika do pracy bez szkolenia BHP-konsekwencje dla pracodawcy

5 najczęstszych błędów związanych z BHP i jak ich uniknąć

Znaczenie szkoleń BHP dla pielęgniarek: co powinny obejmować i jak często się odbywać?

BHP na budowie - kluczowe aspekty bezpiecznej pracy na placu budowy

Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż ogólny

Obowiązki pracodawcy w zakresie szkoleń BHP

Praca w ciąży - najważniejsze zasady bhp

Bezpieczny powrót do pracy w zakładzie w czasie epidemii

KursBHP - wypadek przy pracy

Szkolenia BHP online dla weterynarzy. Czy warto?

Praca zdalna, a bhp

Jakie tematy powinno obejmować szkolenie z BHP dla personelu weterynaryjnego?

Ochrona przeciwpożarowa - jakie obowiązki ma pracodawca? 

Co każdy nauczyciel powinien wiedzieć z zakresu BHP?

Jak dbać o bezpieczeństwo pracy pracowników sezonowych?

Bezpieczeństwo w szkole ? jak uchronić uczniów przed zagrożeniami?

Uprawnienia wysokościowe? Co warto o nich wiedzieć?

Jak powinna wyglądać instrukcja BHP?

Szkolenia BHP online - jak korzystać z e-learningu w edukacji BHP

Odpowiedzialność pracodawcy za zdrowie psychiczne pracowników. Czy pracodawca musi przeciwdziałać stresowi?

Szkolenia okresowe BHP dla kierowców - czy można przeprowadzić je w formie online?

Szkolenia bhp a umowy cywilnoprawne

Czy stażysta musi przechodzić szkolenie BHP?

Kary dla pracowników za nieprzestrzeganie przepisów BHP

Społeczny Inspektor Pracy. Jakie są jego obowiązki i uprawnienia?

Szkolenie okresowe dla służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby