Środki ochrony indywidualnej w świetle przepisów bhp Data dodania 2020-12-12 15:50:22
Środki ochrony indywidualnej wykorzystywane są do ochrony zdrowia i życia pracowników podczas prac, w których nie można uniknąć zagrożeń lub ograniczyć ich przy zastosowaniu środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy. Czym są środki ochrony indywidualnej, jak należy je dobierać i w jaki sposób przeprowadzać ocenę ich zgodności?
Czym są środki ochrony indywidualnej?
Do środków ochrony indywidualnej zalicza się wszystkie środki trzymane bądź noszone przez pracownika, których zadaniem jest ochrona zdrowia i życia przed zagrożeniami oraz czynnikami szkodliwymi lub niebezpiecznymi, występującymi w miejscu pracy.
Najliczniejszą grupę środków ochrony indywidualnej stanowi odzież ochronna, w tym środki ochrony:
- kończyn (ochraniacze stóp, kolan, łokci, obuwie ochronne),
- głowy (hełmy ochronne),
- słuchu (wkładki - stopery i nauszniki),
- układu oddechowego (półmaski, maski przeciwgazowe, kombinezony gazoszczelne, aparaty ODO),
- środki ochrony przed upadkiem z wysokości (systemy asekuracji, uprzęże).
Zapewnienie należytych środków ochrony indywidualnej stanowi obowiązek pracodawcy nakładany na niego przez przepisy Prawa Pracy, a w szczególności: ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz. 1650, z późn. zm.).
Jak prawidłowo dobierać środki ochrony indywidualnej?
Środki ochrony indywidualnej dobierane są na podstawie ryzyk, zagrożeń i czynników szkodliwych oraz niebezpiecznych, występujących na danym stanowisku pracowniczym. Zgodnie z ogólnymi przepisami BHP, do obowiązków pracodawcy zalicza się organizację pracy oraz stanowisk pracy w sposób ograniczający zagrożenia wypadków i marginalizujący oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia pracowników.
Jeśli jednak niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie ryzyka wypadków i czynników szkodliwych, konieczne jest zastosowanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych, technicznych i środków ochrony zbiorowej, ograniczających wpływ zagrożeń i czynników na zdrowie, a także bezpieczeństwo pracowników. Jeżeli pracodawca nie ma możliwości wprowadzenia ww. rozwiązań, wówczas aby chronić życie i zdrowie pracowników, powinien wprowadzić do stosowania indywidualne zabezpieczenia na stanowiska pracy – tzw. Środki Ochrony Indywidualnej – w skrócie ŚOI.
Dobór środków ochrony indywidualnej powinien być poprzedzony audytem wymienionych czynników, ryzyk i zagrożeń, konsultacją z pracownikami oraz specjalistami BHP. Koniecznym etapem procesu doboru środków ochrony indywidualnej jest ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy i przy wszystkich czynnościach wykonywanych przez pracowników.
W ramach oceny ryzyka zawodowego określa się:
- zagrożenia i ich źródła,
- stosowane środki pracy i materiały,
- lokalizację stanowiska pracy,
- wykonywane czynności i sposoby ich wykonywania,
- stosowane środki ochrony,
- potencjalne wypadki i zdarzenia niepożądane w miejscach pracy,
- wymogi prawne.
Ocena zgodności środków ochrony indywidualnej
Na podstawie przepisów Kodeksu pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, z późn. zm.), pracodawca musi zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania związane z oceną zgodności.
Wymagania dotyczące oceny zgodności określone są w Ustawie o systemie oceny zgodności ( t.j. Dz.U. 2019 poz. 155, z późn. zm.), Ustawie o systemach zgodności i nadzoru rynku (Dz.U. 2019 poz. 544, z późn. zm.) i Rozporządzeniu unijnym PPER 2016/425/UE. Na ich podstawie środki ochrony indywidualnej powinny zapewniać pracownikowi wystarczającą ochronę przed zidentyfikowanymi zagrożeniami oraz być zaprojektowane i wykonane w sposób, który zapewni odpowiednią ergonomię podczas wykonywania planowanych i określonych w ocenie ryzyka czynności pracowniczych.
Poza tym środki ochrony indywidualnej muszą zapewniać pracownikom łatwość zakładania, powinny być możliwie jak najlżejsze i jednocześnie dostosowane pod kątem wytrzymałości i skuteczności do czynności pracowniczych. Od środków ochrony indywidualnej oczekuje się również dostosowania do fizjonomii użytkownika oraz warunków panujących na stanowisku roboczym.
Słowem podsumowania
Środki ochrony indywidualnej należą do jednej z najważniejszych grup środków ochrony pracowników. Niezapewnienie pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej przez pracodawcę narusza przepisy Kodeksu Pracy oraz może skutkować nałożeniem grzywny, np. podczas kontroli PIP.
Ocenę zgodności środków ochrony indywidualnej szczegółowo opisaliśmy w naszym szkoleniu bhp online dla pracowników inżynieryjno - technicznych.
Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż ogólny
Praca zdalna, a bhp
Kontrola trzeźwości w miejscu pracy
Obowiązki pracodawcy w zakresie szkoleń BHP
Zmiany w BHP w 2019 i 2020 roku
Wypadki przy pracy na umowę zlecenie
Szkolenie okresowe dla służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby
Co oznaczają kolory kasków na budowie?
Co każdy nauczyciel powinien wiedzieć z zakresu BHP?
Praca w ciąży - najważniejsze zasady bhp
Szkolenia bhp a umowy cywilnoprawne
Obowiązki, uprawnienia i zadania służby BHP
Kary dla pracowników za nieprzestrzeganie przepisów BHP
Jak zostać inspektorem ds. bhp
Ocena ryzyka zawodowego - co to takiego?
Udzielanie I pomocy w zakładzie pracy
Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP w czasie pandemii koronawirusa
Czy stażysta musi przechodzić szkolenie BHP?
Profilaktyczna opieka zdrowotna - rodzaje badań lekarskich
Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż stanowiskowy
Uprawnienia wysokościowe? Co warto o nich wiedzieć?
Wypadki w drodze do i z pracy ? wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć
Normy dźwigania w pracy 2020
KursBHP - wypadek przy pracy
Bezpieczny powrót do pracy w zakładzie w czasie epidemii
Jakie elementy powinny się znaleźć w szkoleniu bhp dla lekarzy?
Dopuszczenie pracownika do pracy bez szkolenia BHP-konsekwencje dla pracodawcy
Temperatura w miejscu pracy
Jak powinna wyglądać instrukcja BHP?
Ewakuacja - jak przeprowadzić ewakuację zgodnie z zasadami i przepisami bhp oraz ppoż
Praca na wysokości w ujęciu BHP
Upały, a bhp
Nowoczesna platforma BHP
KursBHP - Badanie trzeźwości w zakładzie pracy
Szkolenie BHP a działalność jednoosobowa