Środki ochrony indywidualnej w świetle przepisów bhp Data dodania 2020-12-12 15:50:22

Środki ochrony indywidualnej wykorzystywane są do ochrony zdrowia i życia pracowników podczas prac, w których nie można uniknąć zagrożeń lub ograniczyć ich przy zastosowaniu środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy. Czym są środki ochrony indywidualnej, jak należy je dobierać i w jaki sposób przeprowadzać ocenę ich zgodności?

Czym są środki ochrony indywidualnej?

Do środków ochrony indywidualnej zalicza się wszystkie środki trzymane bądź noszone przez pracownika, których zadaniem jest ochrona zdrowia i życia przed zagrożeniami oraz czynnikami szkodliwymi lub niebezpiecznymi, występującymi w miejscu pracy.
Najliczniejszą grupę środków ochrony indywidualnej stanowi odzież ochronna, w tym środki ochrony:

• kończyn (ochraniacze stóp, kolan, łokci, obuwie ochronne),
• głowy (hełmy ochronne),    
• słuchu (wkładki - stopery i nauszniki),    
• układu oddechowego (półmaski, maski przeciwgazowe, kombinezony gazoszczelne, aparaty ODO),
• środki ochrony przed upadkiem z wysokości (systemy asekuracji, uprzęże).

Zapewnienie należytych środków ochrony indywidualnej stanowi obowiązek pracodawcy nakładany na niego przez przepisy Prawa Pracy, a w szczególności: ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz. 1650, z późn. zm.).

Jak prawidłowo dobierać środki ochrony indywidualnej?

Środki ochrony indywidualnej dobierane są na podstawie ryzyk, zagrożeń i czynników szkodliwych oraz niebezpiecznych, występujących na danym stanowisku pracowniczym. Zgodnie z ogólnymi przepisami BHP, do obowiązków pracodawcy zalicza się organizację pracy oraz stanowisk pracy w sposób ograniczający zagrożenia wypadków i marginalizujący oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia pracowników.
Jeśli jednak niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie ryzyka wypadków i czynników szkodliwych, konieczne jest zastosowanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych, technicznych i środków ochrony zbiorowej, ograniczających wpływ zagrożeń i czynników na zdrowie, a także bezpieczeństwo pracowników. Jeżeli pracodawca nie ma możliwości wprowadzenia ww. rozwiązań, wówczas aby chronić życie i zdrowie pracowników, powinien wprowadzić do stosowania indywidualne zabezpieczenia na stanowiska pracy – tzw. Środki Ochrony Indywidualnej – w skrócie ŚOI.
Dobór środków ochrony indywidualnej powinien być poprzedzony audytem wymienionych czynników, ryzyk i zagrożeń, konsultacją z pracownikami oraz specjalistami BHP. Koniecznym etapem procesu doboru środków ochrony indywidualnej jest ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy i przy wszystkich czynnościach wykonywanych przez pracowników.
W ramach oceny ryzyka zawodowego określa się:

• zagrożenia i ich źródła,
• stosowane środki pracy i materiały, 
• lokalizację stanowiska pracy, 
• wykonywane czynności i sposoby ich wykonywania,
• stosowane środki ochrony,
• potencjalne wypadki i zdarzenia niepożądane w miejscach pracy,
• wymogi prawne.

Ocena zgodności środków ochrony indywidualnej

Na podstawie przepisów Kodeksu pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, z późn. zm.), pracodawca musi zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania związane z oceną zgodności.
Wymagania dotyczące oceny zgodności określone są w Ustawie o systemie oceny zgodności ( t.j. Dz.U. 2019 poz. 155, z późn. zm.), Ustawie o systemach zgodności i nadzoru rynku (Dz.U. 2019 poz. 544, z późn. zm.)  i Rozporządzeniu unijnym PPER 2016/425/UE. Na ich podstawie środki ochrony indywidualnej powinny zapewniać pracownikowi wystarczającą ochronę przed zidentyfikowanymi zagrożeniami oraz być zaprojektowane i wykonane w sposób, który zapewni odpowiednią ergonomię podczas wykonywania planowanych i określonych w ocenie ryzyka czynności pracowniczych.
Poza tym środki ochrony indywidualnej muszą zapewniać pracownikom łatwość zakładania, powinny być możliwie jak najlżejsze i jednocześnie dostosowane pod kątem wytrzymałości i skuteczności do czynności pracowniczych. Od środków ochrony indywidualnej oczekuje się również dostosowania do fizjonomii użytkownika oraz warunków panujących na stanowisku roboczym.

Słowem podsumowania

Środki ochrony indywidualnej należą do jednej z najważniejszych grup środków ochrony pracowników. Niezapewnienie pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej przez pracodawcę narusza przepisy Kodeksu Pracy oraz może skutkować nałożeniem grzywny, np. podczas kontroli PIP.

Ocenę zgodności środków ochrony indywidualnej szczegółowo opisaliśmy w naszym szkoleniu bhp online dla pracowników inżynieryjno - technicznych.

Jak wybrać odpowiednią odzież ostrzegawczą?

Jak wybrać efektywne szkolenie BHP? Testy i materiały interaktywne dla uczestników kursu

Praca na wysokości w ujęciu BHP

Wypadki przy pracy na umowę zlecenie

Dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. Jakie czynniki go determinują według przepisów BHP?

Praca w ciąży - najważniejsze zasady bhp

Jakie szkolenia BHP muszą odbyć fizjoterapeuci?

Obowiązki, uprawnienia i zadania służby BHP

Znaczenie szkoleń BHP dla pielęgniarek: co powinny obejmować i jak często się odbywać?

5 najczęstszych błędów związanych z BHP i jak ich uniknąć

Co każdy nauczyciel powinien wiedzieć z zakresu BHP?

Czy pracownik z zagranicy ma obowiązek szkolenia BHP?

Szkolenia BHP online dla weterynarzy. Czy warto?

Alkohol w miejscu pracy ? jakie konsekwencje ponosi pracownik?

Szkolenia BHP dla nauczycieli i wychowawców. Co powinno zawierać skuteczne szkolenie?

Szkolenia okresowe BHP - co jaki czas?

Szkolenia BHP dla nauczycieli ? jak często należy je przeprowadzać?

Kontrola trzeźwości w miejscu pracy

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP w czasie pandemii koronawirusa

Nowoczesna platforma BHP

Praca asystentki stomatologicznej i szkolenie BHP

Jakie przepisy BHP obowiązują sprzedawców? Podpowiadamy!

BHP na budowie - kluczowe aspekty bezpiecznej pracy na placu budowy

Rola zespołu powypadkowego w miejscu pracy ? kto wchodzi w jego skład i jakie są jego zadania?

Podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy na wysokości. Jak minimalizować ryzyko wypadków?

Ewakuacja - jak przeprowadzić ewakuację zgodnie z zasadami i przepisami bhp oraz ppoż

Szkolenia okresowe BHP dla kierowców - czy można przeprowadzić je w formie online?

Uprawnienia wysokościowe? Co warto o nich wiedzieć?

Dopuszczenie pracownika do pracy bez szkolenia BHP-konsekwencje dla pracodawcy

Jak zostać inspektorem ds. bhp

Normy dźwigania w pracy 2020

Szkolenia BHP w wersji angielskiej ? kto może z nich skorzystać?

Kursy BHP dla pracowników przedszkoli ? co warto wiedzieć?

Co oznaczają kolory kasków na budowie?

Jakie tematy powinno obejmować szkolenie z BHP dla personelu weterynaryjnego?

Szkolenie BHP w pracy zdalnej ? Nowe przepisy od 2023 roku

Jakie zasady BHP obowiązują kierowców zawodowych?

Znaczenie szkoleń z zakresu BHP dla personelu stomatologicznego. Jakie tematy są kluczowe?

Czy instruktaż stanowiskowy jest obowiązkowy?

Szkolenia bhp a umowy cywilnoprawne

Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż ogólny

Temperatura w miejscu pracy

Ochrona przeciwpożarowa - jakie obowiązki ma pracodawca? 

Kto może pełnić zadania służby BHP w firmie?

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej. Jak zadbać o siebie pracując z domu

Ergonomia w miejscu pracy - zapobieganie urazom i dolegliwościom

Rola liderów w promowaniu BHP ? szkolenia dla kadry zarządzającej

Praca zdalna, a bhp

Szkolenie okresowe dla służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby

Profilaktyczna opieka zdrowotna - rodzaje badań lekarskich

Kary dla pracowników za nieprzestrzeganie przepisów BHP

Szkolenia BHP online - jak korzystać z e-learningu w edukacji BHP

Jak dbać o bezpieczeństwo pracy pracowników sezonowych?

Upały, a bhp

Nowe normy BHP na stanowiskach z monitorem. Co trzeba wiedzieć?

Szkolenie BHP a działalność jednoosobowa

BHP w przemyśle spożywczym ? jak dbać o higienę i bezpieczeństwo produkcji?

Odpowiedzialność pracodawcy za zdrowie psychiczne pracowników. Czy pracodawca musi przeciwdziałać stresowi?

Czy kursy BHP online się opłacają?

Zmiany w BHP w 2019 i 2020 roku

Społeczny Inspektor Pracy. Jakie są jego obowiązki i uprawnienia?

Jakie elementy powinny się znaleźć w szkoleniu bhp dla lekarzy?

Szkolenia BHP dla pracowników służby zdrowia - co musisz wiedzieć?

Jak powinna wyglądać instrukcja BHP?

Obowiązki pracodawcy w zakresie szkoleń BHP

KursBHP - wypadek przy pracy

Bezpieczny powrót do pracy w zakładzie w czasie epidemii

Udzielanie I pomocy w zakładzie pracy

Wypadki w drodze do i z pracy ? wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć

Wpływ zmian klimatycznych na warunki pracy. Zapowiedź nowelizacji przepisów BHP?

Ocena ryzyka zawodowego - co to takiego?

Czy stażysta musi przechodzić szkolenie BHP?

KursBHP - Badanie trzeźwości w zakładzie pracy

Wyzwania BHP: ochrona pracowników przed czynnikami rakotwórczymi i mutagenami w pracy 

Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż stanowiskowy

Szkolenia BHP dla salonów fryzjerskich, salonów kosmetycznych i SPA

Szkolenie BHP dla lekarza weterynarii - jak przebiega?

Bezpieczeństwo w szkole ? jak uchronić uczniów przed zagrożeniami?