Praca w ciąży - najważniejsze zasady bhp

Praca w ciąży - najważniejsze zasady bhp

Na pracodawcy spoczywa obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych oraz higienicznych warunków pracy. Szczególnemu zakresowi ochrony podlegają kobiety w ciąży. Pracodawca zobligowany jest do całkowitego wyeliminowania zagrożeń dla bezpieczeństwa i zdrowia ciężarnej kobiety.

Podstawa prawna, a prace zakazane

Za prawną ochronę kobiet w ciąży odpowiada Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Rozporządzenie to dzieli się na kilka kategorii prac, których nie wolno wykonywać kobietom w ciąży realizującym obowiązki pracownicze.
Wśród prac zakazanych dla kobiet w ciąży zalicza się przede wszystkim uczestnictwo w pracach szkodliwych dla zdrowia oraz w pracach ciężkich. Na końcu artykułu przedstawiamy szczegółowy wykaz prac dla kobiet w ciąży i karmiących dziecko piersią.

Najważniejsze zasady BHP, których musi przestrzegać pracodawca chroniący kobiety w ciąży

Ochrona kobiet w ciąży oraz kobiet karmiących piersią zgodnie z wyżej wymienioną podstawą prawną ma o wiele szerszy wymiar. Kobieta spodziewająca się dziecka ma prawo do zmiany stanowiska pracy z zachowaniem prawa do dotychczasowego wynagrodzenia na podstawie zaleceń lekarza. Pracodawca ma obowiązek przenieść kobietę ciężarną na inne stanowisko, a jeśli jest ono gorzej opłacane, konieczne jest uzupełnienie kwoty wynagrodzenia o dodatek wyrównawczy.
Jeśli przeniesienie kobiety w ciąży na inne stanowisko jest niemożliwe, wówczas ciężarna może domagać się od pracodawcy zwolnienia z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia.
Istotny jest również zakaz pracy ponad wymiar czasu pracy, a także uzyskanie dodatkowych zwolnień z pracy. Kobiety w ciąży nie mogą pracować w porach nocnych, a także realizować zadań pracowniczych ponad wymiar czasu pracy. Jednocześnie pracodawca zobligowany jest do zapewnienia pracownicy możliwości wykonania badań lekarskich dotyczących ciąży w godzinach pracy, jeśli wykonanie tych badań poza czasem pracy jest niemożliwe.
Ważną zasadą BHP dotyczącą ochrony kobiet w ciąży jest również zakaz delegowania pracownicy poza miejsce pracy, a także zakaz zatrudniania ciężarnych w systemie przerywanego czasu pracy, o ile pracownica nie wyrazi na to zgody.
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów i higieny pracy pracodawca, który zatrudnia więcej niż 20 kobiet na jednej zmianie roboczej, zobligowany jest zapewnić pracownicom w ciąży pomieszczenie o powierzchni nie mniejszej niż 8 m2, w którym kobiety ciężarne mogą odpoczywać w pozycji leżącej.
Kobiety karmiące piersią mogą również uzyskać dwie półgodzinne przerwy w pracy wliczane do czasu pracy przeznaczone na karmienie dziecka. W przypadku więcej niż jednego dziecka przerwy te wydłużone są do 45 minut.


WYKAZ PRAC UCIĄŻLIWYCH, NIEBEZPIECZNYCH LUB SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA KOBIET W CIĄŻY I KOBIET KARMIĄCYCH DZIECKO PIERSIĄ

A.    Prace    związane    z    wysiłkiem    fizycznym    i    transportem    ciężarów    oraz wymuszoną pozycją ciała.

I.    Wydatek energetyczny netto niezbędny do wykonywania pracy związanej z wysiłkiem fizycznym, w tym z podnoszeniem i przenoszeniem przedmiotów, w czasie zmiany roboczej nie może przekra- czać dla kobiet 5000 kJ, a przy pracy dorywczej 20 kJ/min.

II.    Masa przedmiotów podnoszonych i przenoszonych przez jedną pracownicę nie może przekra- czać:

1)    12 kg przy pracy stałej
2)    20 kg przy pracy dorywczej / do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej /.
III.    Masa przedmiotów podnoszonych przez jedną pracownicę na wysokość powyżej obręczy barkowej nie może przekraczać:
1)    8 kg przy pracy stałej
2)    14 kg przy pracy dorywczej,
Jeżeli przedmioty są przenoszone przez jedną pracownicę na odległość przekraczającą 25 metrów, to masa tych przedmiotów nie może przekraczać:
1) 12 kg
IV    Jeżeli przedmioty są przenoszone przez jedną pracownicę pod górę po nierównej powierzchni, pochylniach lub schodach, których maksymalny kąt nachylenia nie przekracza 30o, a wysokość przekracza 4 metry, niezależnie od odległości, na jaką przedmioty są przenoszone, to masa tych przedmiotów nie może przekraczać 12 kg .

V    Jeżeli przedmioty są przenoszone przez jedną pracownicę pod górę po nierównej powierzchni, pochylniach lub schodach, których maksymalny kąt nachylenia przekracza 30o, a wysokość prze- kracza 4 metry, niezależnie od odległości, na jaką przedmioty są przenoszone, to masa tych przed- miotów nie może przekraczać:

1)    8 kg przy pracy stałej
2)    12 kg przy pracy dorywczej,

VI.    Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m oraz masa przekracza 20 kg, po- winno odbywać się zespołowo, pod warunkiem aby na jedną pracownicę przypadała masa nie- przekraczająca:

1)    przy pracy stałej -10 kg,
2)    przy pracy dorywczej -17 kg,

Niedopuszczalne    jest    zespołowe    ręczne    przemieszczanie    przedmiotów    na odległość przekraczającą 25 m lub o masie przekraczającej 200 kg dla kobiet.

VII.    1. Dopuszczalna masa ładunku przemieszczanego na wózku po terenie płaskim o twardej i gładkiej nawierzchni, łącznie z masą wózka, nie może przekraczać następujących wartości:


Lp.    Warunki przemieszczania ładunków    wózki 2-koło- we    wózki 3-i więcej ko- łowe
1    Przemieszczanie po terenie o na- chyleniu nieprzekraczającym 5%    140 kg    180 kg
2    Przemieszczanie po terenie o na- chyleniu większym niż 5%    100 kg    140 kg

2.    W przypadku przemieszczania ładunku na wózkach po nawierzchni nierównej lub nieutwardzo- nej - dopuszczalna masa ładunku, łącznie z masą wózka, nie może przekraczać 60% wartości określonych w ust. 1.

3.    Niedopuszczalne jest ręczne przemieszczanie ładunków na wózkach po terenie o nachyleniu większym niż 8% oraz na odległość większą niż 200 m

B.    PRACE SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWE LUB SZKODLIWE DLA  ZDROWIA  KOBIET W CIĄŻY I KOBIET KARMIĄCYCH DZIECKO PIERSIĄ


DLA KOBIET W CIĄŻY
I.    Prace    związane    z    nadmiernym    wysiłkiem    fizycznym    w    tym    ręcznym transportem ciężarów

1)    wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 2900 kJ na zmianę roboczą,a przy pracy dorywczej (wykonywanej do 4 razy na godzinę, jeżeli łaczny czas wykonywania takiej pracy nie przekracza 4 godzin na dobę-
7,5 kJ / min.
2)    ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 3 kg;
3)    ręczne przenoszenie pod górę:
a)    przedmiotów przy pracy stałej
b)    przedmiotów o masie przekraczającej 1 kg przy pracy dorywczej zdefiniowanej w pkt 1;
4)    prace w pozycji wymuszonej;
5)    prace w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej, przy
czym czas spędzony w pozycji stojącej nie może jednorazowo przekraczać 15 min., po którym to czasie powinna nastąpić 15 minutowa przerwa;
6)    prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi – w łącznym czasie nie przekraczającym 8 godzin na dobę, przy czym czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut, po którym to czasie powinna nastąpić co najmniej 10 minutowa przerwa, wliczana do czasu pracy

DLA KOBIET KARMIĄCYCH DZIECKO PIERSIĄ

1) wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną,
mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 4200 kJ na zmianę roboczą,a przy pracy dorywczej (wykonywanej do 4 razy na godzinę, jeżeli łaczny czas wykonywania takiej pracy nie przekracza 4 godzin na dobę-
12,5 kJ / min.
2.    Ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej:
a)    6 kg - przy pracy stałej,
b)    10 kg - przy pracy dorywczej, zdefiniowanej w pkt. 1;
3.    Ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 6 kg – na wysokość ponad 4 m. lub na odległość przekraczającą 25 m;
 
4.    Ręczne przenoszenie pod górę – po nierównej powierzchni, pochylniach, schodach, których maksymalny kąt nachylenia nie przekracza 300 , a wysokość 4 m – przedmiotów o masie przekraczającej 6 kg;
5.    Ręczne przenoszenie pod górę – po nierównej powierzchni, pochylniach, schodach, których maksymalny kąt nachylenia przekracza 300 , a wysokość 4 m – przedmiotów o masie przekraczającej:
a)    4 kg – przy pracy stałej,
b)    6 kg – przy pracy dorywczej, zidentyfikowanej w ust. 1, pkt 1;
6.    Udział w zespołowym przemieszczaniu przedmiotów;
7.    przewożenie ładunków o masie przekraczającej:
a)    20 kg – przy przewożeniu na taczce po terenie o nachyleniu nieprzekraczającym 5% lub 15 kg – po terenie o nachyleniu większym niż 5%,
b)    70 kg – przy przewożeniu na wózku 2-kołowym po terenie o nachyleniu nieprzekraczającym 5% lub 50 kg – po terenie o nachyleniu większym niż 5%,
c)    90 kg – przy przewożeniu na wózku 3- i więcej kołowym po terenie o nachyleniu nieprzekraczającym 5% lub 70 kg – po terenie o nachyleniu większym niż 5%.
Wyżej podane dopuszczalne masy ładunku obejmują również masę urządzenia transportowego i dotyczą przewożenia ładunków po powierzchni równej, twardej i gładkiej. W przypadku przewożenia ładunków po powierzchni nierównej lub nieutwardzonej
8.    przewożenie ładunków:
a)    na taczce lub wózku wielokołowym po terenie o nachyleniu większym niż 8%,
b)    na taczce lub wózku wielokołowym na odległość przekraczającą 200 m,

II.    Praca w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym.
Dla kobiet w ciąży lub karmiących dziecko piersią :
1)    prace wykonywane w mikroklimacie gorącym w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określany zgodnie z Polską Normą dotyczącą tych prac, jest większy od 1,0;
2)    prace wykonywane w mikroklimacie zimnym w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana
ocena średnia),określany zgodnie z Polską Normą dotyczącą tych prac, jest mniejszy od −1,0;
3)    prace wykonywane w środowisku o dużych wahaniach parametrów mikroklimatu, szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniu o temperaturze pośredniej.
III.    Prace w hałasie i drganiach.
Dla kobiet w ciąży :
1.    Prace w warunkach narażenia na hałas, którego :
1)    poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w Kodeksie pracy, wymiaru czasu pracy przekracza 65 dB;
2)    szczytowy poziom dźwięku C przekracza 130 dB;
3)    maksymalny poziom dźwięku A przekracza 110 dB;
2.    Wszystkie prace w warunkach narażenia na drgania o ogólnym oddziaływaniu na organizm człowieka.
IV.    Prace na wysokości oraz grożące ciężkimi urazami fizycznymi lub psychicznymi
Dla kobiet w ciąży - prace na wysokości - poza stałymi galeriami, pomostami, podestami i innymi stałymi podwyższeniami, posiadającymi pełne zabezpieczenie przed upadkiem / bez potrzeby stosowania środków ochrony indywidualnej przed upadkiem /, oraz wchodzenie i schodzenie po drabinach.
V.    Prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych
Dla kobiet w ciąży lub karmiących dziecko piersią:
1)    prace w narażeniu na działanie substancji i mieszanin spełniających kryteria klasyfikacji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. W sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającym i uchylającym dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008, str. 1, z późn. zm.) w jednej lub kilku z następujących klas lub kategorii zagrożenia wraz z jednym lub kilkoma następującymi zwrotami wskazującymi rodzaj zagrożenia:
a)    działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategoria 1A, 1B lub 2 (H340, H341),
 
b)    rakotwórczość, kategoria 1A, 1B lub 2 (H350, H350i, H351),
c)    działanie szkodliwe na rozrodczość, kategoria 1A, 1B lub 2 albo dodatkowa kategoria szkodliwego wpływu na laktację lub szkodliwego oddziaływania na dzieci karmione piersią (H360, H360D, H360FD, H360Fd, H360Df, H361, H361d, H361fd, H362),
d)    działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kategoria 1 lub 2 (H370, H371) – niezależnie od ich stężenia w środowisku pracy;
2)    prace w narażeniu na niżej wymienione substancje chemiczne niezależnie od ich stężenia w
środowisku pracy:
a)    czynniki chemiczne o znanym i niebezpiecznym wchłanianiu przez skórę,
b)    leki cytostatyczne,
c)    mangan,
d)    syntetyczne estrogeny i progesterony,
e)    tlenek węgla,
f)    ołów i jego związki organiczne i nieorganiczne,
g)    rtęć i jej związki organiczne i nieorganiczne;
3)    prace w narażeniu na działanie rozpuszczalników organicznych, jeżeli ich stężenia w środowisku pracy przekraczają wartości 1/3 najwyższych dopuszczalnych stężeń, określonych w przepisach w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;
4)    prace lub procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin lub czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, wymienione w przepisach w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

5 najczęstszych błędów związanych z BHP i jak ich uniknąć

Szkolenia BHP dla nauczycieli ? jak często należy je przeprowadzać?

Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż stanowiskowy

Szkolenia BHP online - jak korzystać z e-learningu w edukacji BHP

Szkolenie okresowe dla służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby

Udzielanie I pomocy w zakładzie pracy

Ocena ryzyka zawodowego - co to takiego?

Kontrola trzeźwości w miejscu pracy

Temperatura w miejscu pracy

Wypadki w drodze do i z pracy ? wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć

Dopuszczenie pracownika do pracy bez szkolenia BHP-konsekwencje dla pracodawcy

Co oznaczają kolory kasków na budowie?

Praca asystentki stomatologicznej i szkolenie BHP

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP w czasie pandemii koronawirusa

Zmiany w BHP w 2019 i 2020 roku

Rola liderów w promowaniu BHP ? szkolenia dla kadry zarządzającej

Jakie szkolenia BHP muszą odbyć fizjoterapeuci?

Czy instruktaż stanowiskowy jest obowiązkowy?

Czy stażysta musi przechodzić szkolenie BHP?

Nowoczesna platforma BHP

BHP w przemyśle spożywczym ? jak dbać o higienę i bezpieczeństwo produkcji?

Szkolenia BHP online dla weterynarzy. Czy warto?

Szkolenia bhp a umowy cywilnoprawne

Jakie tematy powinno obejmować szkolenie z BHP dla personelu weterynaryjnego?

Jakie elementy powinny się znaleźć w szkoleniu bhp dla lekarzy?

Szkolenia okresowe BHP dla kierowców - czy można przeprowadzić je w formie online?

Szkolenie BHP a działalność jednoosobowa

Praca na wysokości w ujęciu BHP

Ergonomia w miejscu pracy - zapobieganie urazom i dolegliwościom

Czy kursy BHP online się opłacają?

Kary dla pracowników za nieprzestrzeganie przepisów BHP

Kursy BHP dla pracowników przedszkoli ? co warto wiedzieć?

Profilaktyczna opieka zdrowotna - rodzaje badań lekarskich

Szkolenia BHP dla salonów fryzjerskich, salonów kosmetycznych i SPA

BHP na budowie - kluczowe aspekty bezpiecznej pracy na placu budowy

Szkolenie BHP w pracy zdalnej ? Nowe przepisy od 2023 roku

Co każdy nauczyciel powinien wiedzieć z zakresu BHP?

KursBHP - wypadek przy pracy

Alkohol w miejscu pracy ? jakie konsekwencje ponosi pracownik?

Uprawnienia wysokościowe? Co warto o nich wiedzieć?

Środki ochrony indywidualnej w świetle przepisów bhp

Znaczenie szkoleń z zakresu BHP dla personelu stomatologicznego. Jakie tematy są kluczowe?

Szkolenia okresowe BHP - co jaki czas?

Obowiązki, uprawnienia i zadania służby BHP

Wypadki przy pracy na umowę zlecenie

Obowiązki pracodawcy w zakresie szkoleń BHP

Normy dźwigania w pracy 2020

Ochrona przeciwpożarowa - jakie obowiązki ma pracodawca? 

KursBHP - Badanie trzeźwości w zakładzie pracy

Bezpieczeństwo w szkole ? jak uchronić uczniów przed zagrożeniami?

Jak zostać inspektorem ds. bhp

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej. Jak zadbać o siebie pracując z domu

Nowe normy BHP na stanowiskach z monitorem. Co trzeba wiedzieć?

Bezpieczny powrót do pracy w zakładzie w czasie epidemii

Czy pracownik z zagranicy ma obowiązek szkolenia BHP?

Szkolenia BHP dla pracowników służby zdrowia - co musisz wiedzieć?

Upały, a bhp

Szkolenia BHP w wersji angielskiej ? kto może z nich skorzystać?

Praca zdalna, a bhp

Podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy na wysokości. Jak minimalizować ryzyko wypadków?

Ewakuacja - jak przeprowadzić ewakuację zgodnie z zasadami i przepisami bhp oraz ppoż

Jak powinna wyglądać instrukcja BHP?

Szkolenie wstępne BHP - Instruktaż ogólny